دانستنی هایی درباره ی فرش
دانستنی هایی درباره ی فرش
قدمت فرشبافی ایرانیان به حدود ۲ تا ۳ هزار سال قبل از میلاد میرسد. در حفاریهای شهر سوخته و محوطه های باستانی بین النهرین، وسایل و ابزارآلات قالی بافی یافت شده که نشان از قدمت ۴ تا ۵ هزار ساله رواج این هنر کاربردی در ایران زمین دارد.
خانه فرش دستباف ایران – جهان فرش : اما سؤال اساسی اینکه، آیا فرش و قالی و قالیچه باهم فرق دارند؟ بله! دارند. به هرگونه گستردنی بافتنی «فرش» میگویند که شامل قالی، گلیم، جاجیم، زیلو، پلاس و… میشود اما به فرش پرزدار «قالی» گفته میشود و البته آن چیزی که باعث میشود قالی از قالیچه متفاوت شود، متراژ آن است.
فرشهای پرزداری که مساحت آنها ۶ متر به بالا باشد، قالی نامیده میشود و به فرشهای پرزداری که مساحت آنها ۶ متر یا کمتر از آن باشد «قالیچه» میگویند. خوب است بدانید که کوچکترین قالیچهها را هم با مساحت یک تا یک و نیم متر، برای پشتی میبافند.
ارزش هنری یک قالی یا قالیچه به نقشه، میزان استفاده از رنگهای طبیعی و هماهنگی قرارگرفتن این رنگها در کنار هم بستگی دارد، اما قیمت یک قالی یا قالیچه بیشتر به نقشه و رنگ، جنس نخ، تار و پود و پرز آن و ریزبافی و درشتبافی آن ربط دارد.
قالی تمام پشم: فرشی که تار، پود و پرز آن از پشم باشد. این نوع قالیها به دلیل جنس پرزها درشت بافت هستند. قالی خرسک که از کلفتترین پشمها بافته میشود جزء این دسته است. قالی تمام پشم مزیتهایی همچون بادوام و مقاومبودن، قدرت برگشتپذیری پرزها پس از پاخوردن، قدرت بالای جذب رطوبت و… را داراست. این نوع قالی سنگین و ارزانقیمت است و کمتر میتوان نوع هنری آن را پیدا کرد.
فرشهای پشمی درشتبافت که اغلب سنگین هستند و نقشهای درشتی هم دارند، فارسیبافند. در گره فارسی یا یک گره فقط یک طرف پرز گره میخورد و طرف دیگر آن آزاد است.
در این روش، چله شلتر است و برای سفتکردن آن، شانههای سنگین را محکمتر روی پرزها میکوبند تا پرزهای پشمی در هم فرو بروند و چله محکم شود. همین درهم رفتگی پشمها، امکان بیگرهبافی یا جفتبافی را بیشتر میکند.
بافندههای فرشهای فارسیباف به خاطر درشتی پرزهای پشم، نمیتوانند نقشههای ظریف و مینیاتوری ببافند. از طرفی، گره فارسی با پا خوردن در طول سالها (که البته اصلا کم نیست) کمکم پرزها شل شده و نخنما میشوند.
به خاطر همه این دلایل، این نوع فرش ارزانتر است. قالیهای فارسیبافِ بختیاری، مشهد، اراک، همدان و… مشهورترند. اما به هر حال، این قالیها و رنگهای زنده و گرمشان، انرژی خاصی به محیط زندگی میدهند و قطعا چشمنوازتر از هر بافته مصنوعی دیگر هستند.
فرش ها را بر حسب تعداد گره های آن در واحد سطح می توان به طريق زير طبقه بندی كرد:
۱- فرش های درشت بافت كه در اصطلاح بازار به آن ها خرسك گفته می شود از ۳۶۰ تا ۵۰۰ گره در دسی متر مربع.
۲- فرش های نيمه درشت بافت كه در ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ گره در دسی متر مربع.
۳- فرش های با بافت متوسط از ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ گره در دسی متر مربع.
۴- فرش های نيمه ظريف از ۲۰۰۰ تا ۳۲۵۰ گره در دسی متر مربع.
۵- فرش های نيمه ظريف از ۳۲۵۰ تا ۵۰۰۰ گره در دسی متر مربع.
۶- فرش های فوق العاده ظريف از ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ گره در دسی متر مربع.
۷- فرش های استثنائی كه اغلب از رشته های ابريشم بافته شده و تعداد گره های آن متجاوز از ۱۰۰۰۰ گره در دسی متر مربع می باشد.
دانستنی هایی درباره ی فرش
منبع : کتاب قالی ایران