فرش دستباف همدان در سایه بی مهری به فراموشی سپرده شده است

فرش دستباف همدان در سایه بی مهری به فراموشی سپرده شده است

همدان با قدمت کهن خود دارای صنایع دستی فراوانی از جمله فرش دستباف می باشد، مدتها است که این صنعت در سایه بی مهری ها به انزوا کشیده شده است و به نوعی تار و پود این فرش با قدمت کهن خود در حال به فراموشی سپرده شدن است.

خانه فرش دستباف ایران – جهان فرش : به گزارش نافع،صنعت فرش بافي از كهن در ايران رونق داشته است ، مدتها است كه به فراموشي سپرده شده است و جاي خود را به فرش هاي ماشيني و گليم داده است و از طرفي هم به دليل كم لطفي برخي متوليان امر صادرات فرش ايران به كشورهاي ديگر دچار ضعف شده است و اين در حالي است كه ايران زماني از بزرگترين صادركنندگان فرش بوده است.

در اين ميان انواع فرش هايي كه در گوشه گوشه ايران بافته ميشود فرش دست بافت همدان با تار و پود زيباي خود بسيار منحصر به فرد است اما همين فرش زيبا در اثر كم مهري به انزوا كشيده شده است به همين منظور جهت بررسي موضوع مصاحبه اي با بافندگان فرش دستباف و مسئولین مربوطه در همدان صورت گرفت.

*بافنده فرش دستباف: کارفرمایان بیمه فرش بافی را به غیر از فرش بافان می دهند

یکی از فرش بافان همدانی، با بیان اینکه از مهمترین مشکل فرش بافان بیمه فرش بافی است افزود: متاسفانه هم اکنون مدیریت بیمه ها در دست افرادی هست که بیمه ها را به غیر از کارگران میدهند و بنام تولید به کام افراد دیگر است و این مشکل اساسی ما است.

*تولید کنندگان فرش در حاشیه هستند

صفری با بیان اینکه اصل تولید کننده های فرش در حاشیه قرار می گیرند تصریح کرد: اینکه واسطه های فروش فرش به کجا وابسته و چه کسانی دست دارند را نمی دانم و این امر باید پیگیری شود.

وی مشکل بعدی فرش بافان را بحث بازاریابی دانست و افزود:ما ارتباط صحیح با تجار و صادر کننده ها نداریم و اگر کسانی که دست اندر کار این قضیه هستند بتوانند ارتباط بین تولید کننده و تجار را فراهم کنند، شاید یک گشایشی برای بحث فروش باشد .

*تجار، فرش دستبافان همدانی را با علاقه نمیخرند

این فرش باف همدانی ادامه داد: بازار همدان اصلا مناسب این کار نیست چرا که اینها نقص های زیادی بر روی فرش ها می گذارند تا با قیمت پایین از دست تولید کننده ها بگیرند و زمانی که این کار انجام می شود تولید کننده راغب نیست فرش خود را به بازار ببرد.

*تجار برای دریافت سود بیشتر بر روی فرش دستباف همدانی عیب می گذارند

وی با بیان اینکه تجار در بازار همدان جنس را با علاقه از ما نمیخرند گفت: این در حالی است که تولید کننده ها فرش ها را بسیار با کیفیت تولید می کنند و بازاری بخاطر اینکه خود سود را ببرد این گونه برخورد میکند.

صفری تصریح کرد: بانی معرفی فرش استان تجار و مغازه داران هستند زمانی که تولید کننده فرش را تولید می کند و انها با کمترین قیمت از ان میخرند این رکود در بازارفرش همدان وجود دارد.

وی خاطر نشان کرد: اگرجنسی را زیاد تبلیغ کنیم میخرند اما به این دلیل نمیخرند که اینها زدن تو سرمال زدند و رغبت تولید کننده را از بین برده اند.

*اداره صنعت ومعدن با دادن وام به تولید کنندگان به برگشت پول آنان کمک کند

این فرش باف همدانی در ادامه با بیان اینکه تولید کنندگان نیازمند حمایت مالی هستند گفت: حال که تجار از تولیدکنندگان فرش همدانی استقبال نمیکنند انها انتظاردارند اداره صنعت ومعدن با دادن وام به برگشت پول انان کمک کند.

وی در پایان در خصوص حمایت از فروش فرش همدان گفت: اگر بتوانیم جایی را خارج از بازار همدان باشد در نظر بگیرند که چشم انداز خوبی داشته باشد مردم آنجا را بشناسند و از تولید کننده های استان فرش را بخرند بسیار مناسب است و به نوعی یعنی عرضه مستقیم و تولید به مصرف باشد و اگر اینگونه باشد حداقل تولید کننده ها می توانند فرش های خود را بفروشند

*نایب رییس اتحادیه فرش فروشان همدان: کاهش ۸۰درصدی خرید فرش دست بافت

در ادامه حسین کندی، نایب رییس اتحادیه فرش فروشان همدان در گفتگو با صبح الوند با بیان اینکه بازار آشفته صادرات فرش دست بافت مربوط به امروز و فردا نیست گفت: از بیست سال گذشته تا کنون بازار صادرات، تولید و خرید فرش داخلی و خارجی روبه کاهش است.

کندی با بیان اینکه سال ها از نظر صنعت فرش در تحریم بودیم افزود: در زمانی که صنعت فرش کشور تحریم شد بسیاری از بافنده های حرفه ای و قدیمی از این صنعت کنار رفته و سرمایه های خود را کنار کشیدند و یا به شغل های دیگر روی آوردند یا بیکار شدند.

*جوانان امروز به این صنعت علاقه نشان نمی دهند

رییس شورای فرش استان با اشاره به اینکه جوانان امروز به این صنعت علاقه ای نشان نمی دهند اظهار کرد: در ۱۰سال گذشته در صنعت فرش ایران با یک‌تورم با شیب تند مواجه شدیم به گونه ای پشم کیلویی ۴هزار تومان در حال حاضر کیلویی ۳۰هزار تومان بفروش می رسد.

وی با اشاره به اینکه اکنون با پشم کیلویی ۳۰هزار تومانی چگونه می توان فرش تولید و با کشورهای افغانستان نپال ترکیه رقابت کرد گفت: این کار کارگر پذیر نیست و فرش با زحمات زیاد و اجرت کم تولید می شود.

کندی با بیان اینکه کشورهای فقیر همانند افغانستان، پاکستان، نپال در زمانی که صنعت فرش دستی ایران به طرف رکود می رفت شروع به فعالیت کردند بیان کرد: در این راستا کشور ما ضعیف عمل کرد و تمام نیروها به شغل های ملک سازی و ساختمان سازی روی آوردیم.

وی همچنین افزود: زمانی که ما میدان را خالی کردیم کشورهای اطراف پشم، رنگ های گیاهی و طرح های ایرانی را برده و در حالی پیش رفتند که اکنون از لحاظ طرح فرش از کشور ما پیشی گرفته اند.

*مصرف و خرید فرش در کل جهان کاهش پیدا کرده است

دبیر اجرایی جشنواره سالیانه فرش با اشاره به اینکه مصرف و خرید فرش در کل جهان کاهش پیدا کرده است اظهار کرد: تولید فرش های ماشینی یکی از مهم ترین آسیب هایی بود که در کشور مان به صنعت فرش دستی وارد کرد.

وی با بیان اینکه یک فرد برای تولید یک فرش دستی حداقل۶ماه زحمت می کشد و در برابر آن یک کارخانه طی یک روز ۳۰۰تخته فرش با انواع طرح، رنگ و سایز تولید می کند عنوان کرد: این در حالی است که شهر های کرمانشاه، مشهد، کاشان و اصفهان مملو از فرش های ماشینی است که ۱دهم قیمت فرش دستبافت بفروش می رسد.

نایب رییس اتحادیه فرش با تاکید بر اینکه قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده و وضع اقتصادی تعریفی ندارد اظهار کرد: اکنون کسی که بخواهد یک جفت فرش دستبافت را با قیمت ۳۲میلیون تومان خریداری کند می تواند مانند همان فرش را باقیمت ۲میلیون تومان بخرد که این مهم یکی از بزرگترین آسیب هایی است صنعت فرش ماشینی در داخل کشور به صنعت فرش دست باف وارد کرد است.

کندی با بیان اینکه اکنون ۵۴سال است که خاک فرش میخورم گفت: مهم ترین عامل در این رکود اطلاع نداشتن مردم این نوع فرش است، فرش دست بافت ۶ماه طول می کشد تولید شود اما در مقابل ۶۰سال می تواند کارایی داشته باشد.

*اقتصاد صنعت فرش دست بافت را زمین گیر کرده است

وی هنر، صنعت، فرهنگ، رنگ آمیزی، دقت و نقوش فرش دست بافت را از حسن های این نوع فرش عنوان کرد و بیان کرد: از لحاظ اقتصاد صنعت فرش دست بافت زمین گیرشده است و این در حالی گفته می شود که صادرات فرش های افغانستان، پاکستان و ….نیز دچار رکود شده است.

کندی با اشاره به اینکه هفت سال است ما صادرات فرش نداریم گفت: از جمله دلایل این مهم نبود بازار مناسب و گرانی فرش و همچنین تورم زیاد است.

*رکود از جمله مشکلات صنعت فرش دستبافت است

نایب رییس اتحادیه فرش در ادامه با تاکید براینکه رکود بازار اساسی ترین مشکل صنعت فرش دستبافت است بیان کرد: اگر بازار فرش را مشاهده کنیم مملو از فرش های دست بافت است اما یک نفر خریدار ندارد.

وی با بیان اینکه این رکود از سال ۸۰خود را نشان داده است و اکنون نیز به اوج رسیده است بیان داشت: با این وجود مالیات در این صنف نیز دو برابر شده و هرسال ۱۰درصد افزایش پیدا می کند این در حالی است که بازار فرش دست بافت با این وضعیت کنونی نباید با افزایش مالیات همراه باشد.

*۸۰درصد بازار فرش دستی راکد و خرید نیز ۸۰درصد کاهش پیدا کرده است

کندی با اشاره به اینکه ۸۰درصد بازار فرش دست بافت راکد است و این نیز اساسی ترین مشکل این صنف است گفت: این به گونه ای است که صادرات ایران در سال۱۳۷۰ به یک میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار رسید اما به تازگی این مبلغ به کمتر از ۴۰۰میلیون دلار کاهش یافته است.

دبیر اجرایی جشنواره سالیانه فرش با بیان اینکه ما در این راستا به دنبال محکوم کردن کسی نیستیم ادامه داد: اکنون مردم به روز شده اند و تفکرات مصرف داخلی و خارجی نیز تغییر پیدا کرده و باعث بوجود آمدن این بازار راکد شده است.

*رییس اداره فرش سازمان بازرگانی همدان:

رییس اداره فرش سازمان بازرگانی همدان با اشاره به اینکه صادرات فرش ایران به صورت کلی دچار مشکلاتی است گفت: در صنعت فرش کشور همانند هر کالای دیگری ممکن است تنوع تولید داشته باشیم به گونه ای که ممکن است فرش های بی کیفیت یا درجه ۲و ۳ نیز وجود داشته باشد.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه فرش های استان در بازار داخلی و بین المللی شناخته شده است اظهار کرد: تمام فرش های استان شناخته شده و دارای برندهای معتبر هستند.

زرین دلاور همچنین با بیان اینکه در زمان ضعف صادرات بازار فرش های صادراتی ،صادرات بطور محدودی انجام می شود بیان کرد: با این وجود تولید برای بافنده گان فرش نیز بصرفه نیست چرا که عمده فرش های تولیدی ایران بیشتر مشتری بین المللی دارد تا مشتری داخلی.

وی با اشاره به اینکه بازارداخلی به دلایل گوناگون از جمله وجود زیر اندازهای مختلف همانند کف پوش، موکت و فرش ماشینی که قیمت ارزانتری دارد با استقبال بیشتری مواجه می شود افزود: این مهم به دلیل ممکن است به دلیل عدم شناخت مصرف کننده ها از فرش دست بافت و استفاده از الیاف طبیعی باشد و دیگری به دلیل وضعیت مالی نامناسب است که بودجه مالی آن ها اجازه خرید فرش دستبافت را نمی دهد.

وی با اعلام اینکه همه می دانند فرش ایران از جمله فرش های برند دار در تمام دنیا است اظهار کرد: در این راستا برخی کشورهای رقیب همانند چین ، افغانستان و پاکستان توانسته اند به دلیل قیمت تمام شده کمتر نسبت به ایران در برخی از کشور ها بازار ما را تا حدودی به دلیل غیبت فرش ایرانی وبحث های تحریم تصرف یا در تولید فرش مورد نیاز جانشین ما شوند.

زرین دلاور با اشاره به اینکه برنامه های حمایتی ما بر اساس مصوبه های دولت تنظیم می شود گفت: از جمله برنامه های حمایتی شاخص ما بحث بیمه قالیبافان است که با همکاری دو سازمان تامین اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی روستاییان کشاورزان و عشایرانجام می شود.

وی همچنین با تاکید بر اینکه قالیبافان می توانند با نرخ بسیار پایین تحت پوشش این بیمه ها قرار گیرند خاطر نشان کرد: در این راستا پس از گذشت مدتی می توانند ازمزایای بیمه بازنشستگی و از کار افتادگی نیز بهره مند شوند.

وی پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی را از جمله حمایت های دیگر از قالیبافان دانست و افزود: در این راستا هر ساله با توجه به مصوباتی ابلاغی دولت و مجلس برنامه های متنوعی اجرا می شود.

رییس اداره فرش سازمان بازرگانی همدان در ادامه از پرداخت تسهیلات برای مشاغل روستایی خبر داد وگفت: کسانی که در روستا ها بتوانند اشتغال ایجاد کنند از تسهیلات با نرخ بسیارمناسبی و باز پرداخت سود کم بهره مند می شوند که تمام این ها جنبه های حمایتی دارد و تنها حمایت از سرمایه در گردش و سرمایه ثابت قالیبافان مدنظر است که به کار خود ادامه بدهند.

وی همچنین از برگزاری دوره های آموزشی و ترویجی فرش بافی خبر داد و افزود: آموزش مقدماتی قالبافی، آموزش به بافی، دوره طراحی و مرمت و رفو گری در راستای این دوره های آموزشی برای فعالیت دربافت فرش دست بافت قرار دارد.

زرین دلاور در پایان از برگزاری سمینارهایی برای آشنایی با بازار یابی و برند خبر داد و گفت: فعالین مرتبط با فرش دست بافت به این سمینار ها دعوت و در دوره های آموزشی شرکت می کنند.

سخن پایانی….

همانطور که در گزارش قید شد یکی از عوامل رکود بازار فرش همدان نبود حمایت تجار از تولید کنندگان برای سود بیشتر می باشد و بالطبع آن وقتی یک بازاری از جنس تعریف نکند به طور طبیعی رغبت تولید کنندها از بین میرود، از طرفی هم مشکل کشوری که برای فرش به وجود آمده از جمله جایگزین شدن گلیم و فرش های ماشینی به جای فرش های با کیفیت دستباف، نبود قدرت خرید مردم و عدم صادرات آن به کشورهای اطراف داد بازاریان را هم درآورده است و همه این عوامل سبب ایجاد رکود در صنعت چندین ساله ایران شده است.

حال اینجا این سئوال پیش می اید با وجود اینکه کشورهای غربی و پیشرفته که به دنبال ارائه راهکارهای جدید و استفاده از صنایعشان جهت بهبود اقتصاد خود هستند ، ایا درست است که صنعت فرش ایران که سالیان سال قدمت دارد و سبب ایجاد درآمد اقتصادی برای کشور شده بود در سایه بی مهری ها به فراموشی سپرده شود.