شناخت بهتر فرش شرقی
شناخت بهتر فرش شرقی
در سال های اخیر چینی ها اقدام به ایجاد تنوع در نژاد گوسفندهای خود کرده اند تا بتوانند پشم های مختلفی برای تولید و بافت فرش داشته باشند و رنگ های متنوعی در فرش های خود ایجاد کنند.
خانه فرش دستباف ایران – جهان فرش : منظور از فرش شرقی فرش بافته شده در چین است که در این مطلب با ویژگی های آن آشنا می شوید .
طرح های به کار رفته در فرش شرقی ریشه در اعتقادات مردم آن سرزمین دارد .طرح های فرش چین ساه , و یکنواخت و تکراری می باشد .بد نیست بدانید در چین بافت فرش های ابریشمی نیز رواج دارد.
رنگ فرش آبی و نشانی از فرش‌های چینی دارد. به نقش مایه‌های اصلی آن توجه نمایید.تاریخ شروع فرشبافی , به درستی معلوم نیست ولی احتمال داده شده پس از انقراض سلسلهٔ می‌نگ و تسلط امپراطوری منچو , بافت فرش در این کشور آغاز شده باشد.
بر اساس برخی منابع هنر قالیبافی در ترکستان شرقی که امروز یکی از استان‌های این کشور می‌باشد از سابقهٔ, بیشتری برخوردار است.
اعتقادات و مذهب مردم چین تاثیر شگرفی در ایجاد نگاره‌های نمادین در هنر‌های سنتی به ویژه فرشبافی چین, داشته است. مذهب بودایی و تائوئیسم بیشترین تاثیر را داشته‌اند که نمونهٔ آن طرح ساراستیکا که در ایران, به گردونهٔ مهر مشهور شده می‌باشد.
به طور کلی فرش‌های چینی از لحاظ طرح و نقش بسیار یکنواخت می‌باشند و عمدتا با تکیه بر طرح‌ها و نگاره‌های , تکراری بافته می‌شوند.
مراکز اصلی تولید فرش چین استان‌های هبی، تیان چین و اطراف شانگ‌های است و در مناطق جنوبی‌تر که , مرکز اصلی تولید ابریشم می‌باشد بافت فرش‌های ابریشمی رایج است.
چینی‌ها همچنین در حال بهبود نژاد گوسفند‌هایشان نیز هستند به طوری که توانسته‌اند از پشم خود رنگ , هجده رنگ مختلف تهیه کرده و در بافت فرش‌های با طرح سنتی استفاده کنند.
تقلید از نقش‌های ایرانی در سال‌های اخیر در چین شدیدا رواج داشته که در بازار‌های جهانی به نام کاشان چینی و اصفهان چینی و… به بازار عرضه شده‌اند.
فرش شرقی متعلق به کجاست؟
وقتی نام فرش شرقی می‌آید، ممکن است که شما ناخودآگاه به فکر سرزمین‌های شرق آسیا مانند چین و ژاپن , بیافتید؛ اما اصطلاح فرش شرقی، چیزی فراتر از این‌ها است. در تاریخ، فرش شرقی از بعد از قرون‌وسطی به بعد، نقش مهمی در فرهنگ زندگی مردم مشرق زمین تا آمریکا ایجاد کرده است.
فرش شرقی کدام محدوده را شامل می‌شود؟
در فرش ما اصلاحی داریم که کمربند فرش می‌نامیم مانند کمربند زلزله؛ ازنظر جغرافیایی محدوده این فرش از , شمال آفریقا و کشور مراکش شروع می‌شود، از خاورمیانه عبور کرده و به آسیای مرکزی و شمال هند می‌رسد.
کشورهایی که در این کمربند قرار می‌گیرند شامل چین، تبت، ترکیه، ایران، مراکش، قفقاز، هند، پاکستان, و غیره هستند که از شرق تا غرب و شمال تا جنوب این کمربند را تحت پوشش قرار می‌دهند.
طرح‌های فرش کشورها نیز متفاوت است و هرکدام نوع بافت مخصوص به خود رادارند ولی مسئله‌ای که وجود دارد، خاستگاه اصلی فرش بر روی این کمربند قرار دارد.
تولید فرش شرقی
در تولید فرش شرقی از دست و تاروپود طبیعی استفاده می‌شود. موادی که به کار گرفته می‌شود شامل, پشم گوسفند، شتر، بز و گل‌ها موی اسب هم به کار می‌رود. در تولید دیگر فرش‌ها نیز از پشم, و ابریشم استفاده می‌شود.
همچنین الیاف آن‌ها نیز به صورتی دستی یا با دستگاه ریسندگی تابیده می‌شوند. برای رنگ کردن نخ‌ها هم, نیز آن‌ها را در یک دیگ رنگی غوطه ور می‌کنند؛ ولی برای استفاده حتماً باید خشک شوند. البته , در تولید فرش‌های شرقی از رنگ‌های سنتی استفاده شود که با توسط گیاهان و حشرات طبیعی به دست می‌آید.
طرح های فرش شرقی
ازآنجاکه محدوده جغرافیایی فرش شرقی گسترده است، درنتیجه طرح‌های متنوعی را شامل می‌شود. به گره‌های, فرش شرقی، یک پیکسل تصویر می‌گویند که طرح آن را شکل می‌دهد.
طرح فرش شرقی دو مورد زیر در نظر گرفته می‌شود:
طرح مستقیم و خمیده: در این نوع از طرح‌های خطی یا خمیده استفاده می‌شود. طرح زمینه و حاشیه: اینکه چه عناصری قرار بگیرد و چیدمان آن‌ها چگونه باشد، بررسی می‌شود؛ مثلاً , در طرح‌های اسلامی به‌هیچ‌وجه از حیوان و انسان استفاده نمی‌شود.
همچنین برای پر کردن سطح داخلی فرش شرقی از عناصر جزئی نیز استفاده می‌شود. این عناصر مانند , بته‌جقه که در حاشیه فرش بیشتر از همه مورداستفاده قرار می‌گیرد، نقوش باستانی, و شکل‌های هندسی است.
تعدادی عناصر مفرد که در طراحی فرش شرقی نیز می‌توان به کاربرد شامل: هراتی مینا خانی شاه‌عباسی بید مجنون هرشنگ گل حنایی گول
در کجا فرش شرقی بافته می‌شود؟
همان‌طور که گفتیم محدوده فرش‌های شرقی از مراکش شروع و به آسیای شرقی ختم می‌شود؛ اما دراین‌بین, چند شهر و منطقه هستند که در تولید فرش شرقی زبانزدتر از بقیه هستند. این شهرها عبارت‌اند از: تبریز هریس که به خاطر تولید قالی‌های قوسی قوی با طرح هندسی معروف هستند. بخارا افغانی نائین ساروک
قشقایی از نمونه فرش‌هایی را تولید می‌کند که به خارج از کشور صادر می‌شود. اصفهان یکی از بهترین فرش‌های ایرانی است که از ابریشم برای تولید فرش استفاده می‌کند. کاشان که نمونه فرش‌های کلاسیک را تولید می‌کند.
شناخت بهتر فرش شرقی
منبع : پرشین وی
