معرفی جاذبه گردشگری استان فارس

معرفی جاذبه گردشگری استان فارس

اگر می خواهید در تعطیلات تابستان ۹۶ به استان فارس سفر کنید این مقاله را تا انتها مطالعه نمایید چرا که جاذبه های تاریخی فارس، جاذبه های فرهنگی فارس و جاذبه های طبیعی فارس را برای شما عزیزان تشریح می کنیم.

خانه فرش دستباف ایران – جهان فرش : فارس در کتیبه های هخامنشی به صورت پارسه و در نوشته های یونانی به شکل پرسیس آمده و معرب آن فارس است . یونانیان نام ایالت پرسیس را به اشتباه بر تمام ایران اطلاق می کردند . در جنوب ایران تا کرانه های خلیج فارس، سرزمینی گسترده است که از روزگاران باستان، پارس ‌(فارس) نام داشته و از آغاز دوره اسلامی مرکز آن شیراز بوده است .

این سرزمین، از چند هزار سال پیش زیستگاه پر رونق اقوام بومی ایران، و به ویژه، عیلامیان بوده و از این قوم، آثار بسیاری در گوشه و کنار فارس، هم چون کورنگون ممسنی، نقش رستم، تخت جمشید ( مرودشت) به جای مانده است . سه هزار سال پیش از این، قومی که خود را آریایی می خواندند، از جنوب روسیه امروزی به فلات ایران سرازیر شدند و پس از زد و خوردهای فراوان با بومیان آن سامان، به پیروزی رسیدند و برای خود سکونتگاه هایی بر پا داشتند .

بیشتر این آریاییان، چوپان و گله دار و کوچ نشین بوده زندگی قبیله ای داشتند . این آریاییان، قبیله های بزرگی داشتند که معروف تر از همه پارسیان، مادها، سکاها، بلخیان، سغدیان، خوارزمیان، هراتیان و پارتیان بودند . همه این قبیله ها به یک زبان بزرگ اما با لهجه های متفاوت سخن می گفتند و سرزمین خود را به نام ” آریا وئیج” (ایران ویج) می خواندند . پارسیان، یکی از اقوام ایرانی بودند که در سه هزار سال پیش به فارس آمدند و در چند مکان، از جمله در انشان (مالیان در ۴۶ کیلومتری شمال شیراز) و پاسارگاد ساکن شدند . پایتخت آنان، نخست پاسارگاد بود که بعدها، به همدان انتقال یافت .

استان فارس یکی از استانهای مهم برای گردشگری کشور ایران بشمار می رود چون مهمترین آثار تاریخی و طبیعی و تمدن ایران در این استان قرار گرفته است،مهمترین آثار تاریخی ایران بلکه جهان به نام تخت جمشید در این استان و در شهرستان مرودشت قرار گرفته که خود سند معتبر تمدن ایران بحساب می آید.شهر زیبای شیراز نیز با داشتن شعرایی همچون حافظ و سعدی یکی از مشهورترین شهرهای ایران و جهان می باشد.

جاذبه های تاریخی و فرهنگی فارس

مجموعه تخت جمشید : تخت جمشید را می توان مشهورترین مجموعه از دوران باستان در ایران به شمار آورد که در سطح جهانی نیز کاملا شناخته شده است. احداث این مجموعه در دوره داریوش هخامنشی در حدود سالهای ۵۲۰ تا ۵۱۸ (پیش از میلاد : پ.م) شروع شد و در دوره پسر او , خشایار شاه هخامنشی نیز ادامه یافت. در دوره پادشاهان بعدی هخامنشی نیز فعالیت های در زمینه توسعه این مجموعه صورت گرفت. یکی از ویژگیهای این مجموعه این است که پیش و پس از آن، مجموعه ای با آن عظمت در تاریخ ایران ساخته نشده و هنوز هم منحصر به فرد است

ویژگی مهم دیگر تخت جمشید این است که بزرگترین و مهمترین مجموعه طراحی شده از دوران باستان است که، افزون بر عظمت و شکوه ، جنبه آئینی نیز داشته است. البته در این زمینه نظریه های گوناگونی وجود دارد. برخی از پژوهشگران اظهار داشته اند که تخت جمشید یک جایگاه صرفا آئینی و مذهبی بوده است، در حالی که در این متن نشان داده شده که تخت جمشید گونه ای از دژهای حکومتی- تشریفاتی و سکونتی بوده که از لحاظ آئینی نیز اهمیت داشته است

مجموعه تاریخی پاسارگاد : محوطه تاریخی پاسارگاد در ۷۰ کیلومتری شمال تخت جمشید، در ۳ کیلومتری جاده آسفالته شیراز – آباده در استان فارس قرار داردمنطقه‌ای که پاسارگاد در آن واقع شده به دشت مرغاب معروف است. رود پُلوار که در ایران باستان مدوس نامیده می‌شد، این دشت را سیراب می‌کند.

پیش از این که شهر پاسارگاد در دشت مرغاب ساخته شود، این دشت از سابقه تمدنی ۳ هزار ساله برخوردار بود و روستاهایی چون تل نخودی، تل خاری(خری)، تل ۳ آسیاب و ۲ تولان که در هزاره چهارم و سوم پیش از میلاد، در آنها کشاورزی می‌شد، دارای رونق و شکوه ویژه‌ای بود.

مجموعه آثار پاسارگاد در محوطه‌ای به پهنای ۲ و درازای ۳ کیلومتر گسترده است.

این آثار از شمال به جنوب به ۵ گروه تقسیم می‌شوند:

صفه (ایوان مسقف) عظیم تل تخت یا تخت مادر سلیمان و باروی(دیوار) خارجی آن

محوطه مقدس در شمال غرب آن

ساختمان زندان

مجموعه کاخ‌ها شامل محوطه چهار باغ با آب گذرها، حوضچه‌های سنگی و کاخ‌های پذیرایی یا بارعام، کاخ اختصاصی کوروش یا کاخ مسکونی، کوشک‌های الف و ب، درگاه و پل

آرامگاه کوروش در فاصله ۵/۱ کیلومتری کاخ‌ها

زندان سلیمان یکی دیگر از آثار بسیار زیبا در مجموعه تاریخی پاسارگاد است که به اوایل دوره هخامنشیان تعلق دارد و بنای چهار گوش برج مانندی است که در دوران اسلامی به زندان سلیمان شهرت یافته و اکنون فقط یک دیواره آن باقیمانده است.
مجموعه پاسارگارد

گروهی آن را آرامگاه کمبوجیه پسر و جانشین کوروش می دانند و بعضی آن را آتشگاه و برخی دیگر نیز گنج خانه کوروش نامیده اند اما احتمال اینکه آرامگاه کمبوجیه بوده بر دلایل استوارتری متکی است.

شهر تاریخی بیشاور : بیشاپور یکی از شهرهای باستانی ایران در استان فارس است که در زمان ساسانیان ساخته شده و امروزه تنها ویرانه هایی از آن برجای مانده است این شهر از قدیمی ترین شهرهایی است که تاریخچه ساخت آن به صورت مکتوب در سنگ نوشته ای موجود است. بیشاپور در شمال شهر کازرون و در فاصله ۲۳ کیلومتری آن (۱۱۰ کیلومتری شیراز) قرار گرفته و از شهرهای خوش آب و هوا و دارای طراحی و مهندسی ویژه آن روزگار بوده است

شهر باستانی گور : شهر گور یا شهر فیروزآباد، در ۱۰۰ کیلومتری جنوب شیراز یکی از پرجاذبه‌ترین و گمنام‌ترین شهرهای گردشگری ایران است. فیروز آباد تا قبل از حمله اسکندر به ایران، شهر گور نامیده می‌شد.

اسکندر مقدونی این شهر را کاملا ویران کرد و قرن‌ها بعد از اسکندر، اردشیر موسس سلسله ساسانی این شهر را احیا و آباد کرد، اما در حمله تازیان به ایران این شهر دوباره ویران شد.

شهر تاریخی داراب گرد: شهر تاریخی و باستانی دارابگرد که در قدیم به آن دارابجرد نیز می‌گفتند، در ۶ کیلومتری جنوب شهر فعلی داراب در کنار جاده جدید داراب- شیراز قرار دارد این شهر از کهن‌ترین شهرهای ایران و جهان محسوب می‌شود و پیشینه آن به بیش از ۲۵۰۰ سال می‌رسد. دارابگرد نام یکی از ۵ شهرستان ایالت پارس در ایران قدیم، به معنی شهر داریوش تنها شهر بنا شده به دست داریوش هخامنشی نبوده، اما شاید نخستین بنای مدور برپا شده به دست او بود که نام خود را بر آن نهاد.

نقش شاپور : نقش شاپور از بقایای شهری آباد بر جای مانده است . در خرابه های شهر شاپور ، کم و بیش شالوده های بعضی عمارات نیز دیده می شود . خرابه های شهر در مکانی به نام «تنگ چوگان» در چند کیلومتری شهر کازرون قرار دارد .

نقش بهرام

کتیبه های کورنگون (کرنگون) : در شمال غربی فهلیان و در جنوب روستای «سه تلون» در ۲۰ کیلومتری شمال غربی نورآباد ، بر فراز کوه «کرنگون» آثار حجاری شده معروف به نقاره خانه و «سگ مترو» جلب توجه می کند . قدمت این آثار تاریخی به قرن سوم پیش از میلاد می رسد .

نقش بهرام : درنه کیلومتری شهر نورآباد ، در محوطه ای به نام سراب بهرام ، نقش برجسته ای به طول ۸۵/۳ و عرض ۶۰/۲ متر وجود دارد که از جاذبه های تاریخی منطقه محسوب می شود .

سنگ نبشته پهلوی تنگ براقی : در شمال غربی پاسارگاد در تنگ براقی ، سنگ نبشته ای به ابعاد ۴۰/۱ × ۱ متر مشتمل بر ۱۶ سطر که هر سطر ۹۰ سانتی متر طول دارد ، قرار گرفته است.

نقش رجب : در شمال تخت جمشید، نقش هایی از اردشیر بابکان و شاپور اول در پس رفتگی کوهستان حجاری شده که به «نقش رجب» معروف است .

نقوش برجسته عهد عیلام : در کوهستان سروان بر فراز تپه ای که در دامنه کوهستان و بر بالای رودخانه واقع شده است ، (نزدیک به روستای سه تلو) نقوشی از دوران عیلامیان وجود دارد که هر چند بسیاری از آن محو شده اما هنوز بخشی از آن نقوش بر جای مانده است .

نقش برجسته سراب بهرام : نرسیده به نورآباد ، پایین کوه در محوطه باصفایی که “سراب بهرام” خوانده می شود ، نقش برجسته ای به درازای ۸۵/۳ متر و بلندی ۹۰/۲ متر حجاری شده است . در این نقش بهرام دوم در وسط نشسته و در هر سمت او دو نفر از بزرگان ساسانی به حال احترام ایستاده و انگشت سبابه را به نشانه احترام رو به بالا نگه داشته اند .

نقش برجسته بهرام دوم : یکی دیگر از مهم ترین آثار تاریخی ساسانی ، نقش برجسته بهرام دوم پنجمین شهریار ساسانی است که در ۳۰ کیلومتری غرب جره و در جنوب کازرون واقع است . این نقش نشان دهنده پیکار بهرام دوم با دو سر شیر است و پشت سر وی خانواده بهرام و کرتیر(موبد موبدان) ایستاده است

نقش رستم :نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود ۵ کیلومتری تخت جمشید، در کوه حاجی آباد واقع است.

آرامگاه چند تن از پادشاهان هخامنشی از جمله داریوش بزرگ و خشایارشا، نقش برجسته‌هایی از وقایع مهم دوران ساسانیان از جمله تاجگذاری اردشیر بابکان و پیروزی شاپور اول بر امپراتوران روم، بنایی موسوم به کعبه زرتشت و نقش‌برجسته ویران‌شده‌ای از دوران عیلامیان در نقش رستم قرار دارد.

دروازه قرآن : بنای اصلی دروازه قرآن بنای سنگی منسوب به ” عضدالدوله دیلمی” بود و دو نسخه قرآن به خط ثلث عالی منسوب به ” ابراهیم سلطان” فرزند شاهرخ تیموری در اتاق بالای آن قرار داشت . مردم شیراز رسم داشتند که روز اول هر ماه قمری ، از زیر قرآن های این دروازه عبور کنند و خود را تا آخر ماه در پناه آن قرار دهند . در سال ۱۳۱۶ شمسی برای تعریض خیابان، این بنای تاریخی منهدم شد. چند سال بعد” حسین ایگار” بنای کنونی را کمی پایین تر از محل دروازه قرآن قدیم بنا کرد و با این اقدام، سنت شهر شیراز را احیا نمود

عمارت باغ نشاط : این عمارت در ضلع شمالی پل عباسی لار و در میان فضایی سبز قرار گرفته و مقر حکومتی لار پس از صفویه بود

بازار وکیل : این مجموعه ارزشمند، در شرق میدان شهرداری شیراز، کنار مسجد جامع واقع شده و از ساخته های کریم خان زند است. ساخت این مجموعه باید بعد از سال ۱۱۸۷ ه. ق آغاز شده باشد. به اعتقاد برخی، کریم خان زند در ساخت این بازار ، بازار قیصریه لار را مد نظر داشت

بازار جهرم : این مجموعه در مرکز شهر قدیمی جهرم واقع شده و قدمت آن به اواخر دوره زندیه می رسد و در سال ۱۲۵۶ ه. ق توسط حاکم وقت جهرم تجدید بنا شده است. بازار جهرم شامل یک رشته بازار شمالی- جنوبی است که از خیابان جدیدالاحداث منوچهری شروع و به محله زیرکنار ملاجواد ختم می شود

بازار حاجی : این بازار در حد فاصل خیابان لطفعلی خان زند و بقعه” سید میر محمد” واقع شده و قدیمی ترین بازار شیراز است

حمام وکیل : در جنب مسجد وکیل ،‌ حمام وکیل قرار گرفته است که بر اثر تغییر وضع حمام های عمومی تا حدی از صورت اصلی خارج شده است. حمام وکیل مانند بازار و مسجد وکیل به دوره زندیه مربوط است.

آرامگاه شاه چراغ : آرامگاه شاه چراغ با شکوه ترین و مهم ترین مرکز مذهبی شهرستان شیراز است که گنبد نیلوفری آن به سبک بسیار زیبایی کاشی کاری شده و از دوردست نمایان است .

نقش رستم

آرامگاه حافظ : برای اولین بار ، ۶۵ سال پس از درگذشت حافظ ، در سال ۸۵۶ ه. ق استاد ” شمس الدین محمد یغمایی” اقدام به ساخت عمارت گنبدی بر فراز آرامگاه حافظ نمود و در برابر آن حوضی بزرگ ساخت . آب این حوض از آب رکن آباد تامین می شد. این بنا در اوایل قرن ۱۱ ه. ق در زمان سلطنت شاه عباس کبیر تعمیر شد . بعد از آن نیز نادر شاه دستور تعمیر آرامگاه حافظ را صادر کرد . ساختمان اصلی مزار حافظ در زمان کریم خان زند در سال ۱۱۸۷ ه. ق شکل گرفت .

آرامگاه شیخ محمد لاهیجی : بنای آرامگاه در محله ” لب آب” نزدیک دروازه ” شاه داعی الله” واقع است . این بنا در اصل خانقاه مفصلی موسوم به خانقاه ” نوربخشیه” بود که در آن عارف سالک” محمدبن یحیی بن علی الجیلانی- لاهیجی” از مریدان شیخ محمد نوربخش، به عبادت می پرداخت

آرامگاه خواجوی کرمانی : خواجوی کرمانی ، یکی از مشاهیر ادب پارسی و از عرفای قرن هشتم است . آرامگاه خواجو در غرب دروازه قرآن و کمی بالاتر از آن، در دامنه کوه در محوطه باصفایی جای گرفته است .

آرامگاه سعدی : آرامگاه سعدی در شمال شرقی شیراز ، در دامنه کوهی به نام ” پهند” قرار دارد . می گویند پس از وفات سعدی در سال ۶۹۱ ه . ق، او را در خانقاه خودش که در همین محل واقع بود، دفن کردند

آرامگاه اردشیر دوم و سوم : دو آرامگاه در دیواره کوه مشرف به صفه تخت جمشید وجود دارد که گفته اند به اردشیر سوم و اردشیر دوم تعلق داشته است .

آرامگاه کریم خان زند : در وسط باغ بزرگ و قدیمی ” باغ نظر” عمارت هشت ضلعی زیبایی از دوران کریم خان زند برجای مانده که به عمارت ، کلاه فرنگی معروف است . این بنا بین سال ۱۱۷۹ تا ۱۱۹۳ ه.ق ساخته شده است .

تکیه هفت تنان : یکی از بناهای دوره کریم خان زند ، باغ مصفایی است که در شمال آرامگاه حافظ و در دامنه کوه تخت ضرابی ( چهل مقام ) قرار دارد . مزار هفت عارف در این باغ جای دارد

باغ دلگشا : باغ دلگشا که نزدیک آرامگاه سعدی قرار دارد، در دوره تیمور از باغ های مهم و تفریحی شیراز بود . قدمت این باغ به دوره ساسانی نسبت داده شده و ساختمان موجود در آن، متعلق به دوره قاجاریه است . این باغ در اردیبهشت – فصل چیدن بهار نارنج – بسته است.

باغ ارم : باغ ارم که بنا و سردر آن از دوره قاجاریه به جای مانده، زیباترین باغ شیراز است . گل های زینتی و گونه های متنوع گیاهی موجود در این باغ، آن را به باغ گیاه شناسی دانشگاه شیراز بدل ساخته است

باغ جهان نما : باغ جهان نما در شرق خیابان قرآن قرار دارد . دیوار آجری و محکم آن مربوط به دوره زندیه است با وجود کج شدن همچنان پا برجا ایستاده است . این باغ باصفا از باغهای قدیمی شیراز است که در زمان زندیه عمارتی دو طبقه به سبک کلاه فرنگی در آن ساخته شده است.

موزه هخامنشی: ساختمان موزه هخامنشی قدیمی ترین بنای ایران است که بازسازی شده و به موزه اختصاص یافته است . این بنا یکی از مجموعه کاخ های تخت جمشید است که حدود ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد توسط سلسله هخامنشی بنا شد.

موزه کریم خان زند

موزه ساسانی ( بیشاپور): ضروت تشکیل موزه های متناسب با ارزش های عصر ساسانی در مجموعه ای به همین نام که قدمت آن به سال ۲۶۰ میلادی می رسد، در سال ۱۳۱۷ شمسی توسط پروفسور گریشمن مطرح شد.

موزه کریم خان زند: در وسط باغ بزرگ و قدیمی موسوم به ((باغ نظر )) عمارت هشت ضلعی زیبایی از دوران کریمخان زند به جا مانده که به عمارت کلاه فرنگی معروف است

موزه سنگ های تاریخی هفت تنان : شیراز مرکز استان فارس به داشتن مصفاترین باغ های پر گل و ریحان شهرت جهانی دارد . این شهرت برگرفته از تاریخ و ادبیات کهن ایران و مدیون شاعران بلند پایه شیراز همچون حافظ و سعدی است . بی تردید بخش مهمی از دیدنی های شیراز ، میراث پایتختی آن در زمان حکومت زندیه است

جاذبه های طبیعی فارس :

پارک ملی بمو : پارک ملی بمو با وسعت ۴۸۰۷۵ هکتار در شمال شهر شیراز و در منتهی الیه شرق اقلیم مدیترانه ای گرم و خشک قرار گرفته است. جانوران پارک شامل کل، بز، قوچ، میش، آهو، پلنگ، روباه، کفتار، گربه وحشی، کبک و تیهو و … هستند و از نظر پوشش گیاهی نیز تاکنون ۲۸۰ گونه گیاهی در آن شناسایی و نمونه برداری شده است

روستاهای هدف گردشگری در استان فارس و جاذبه های آنان عبارت است از:

روستای قلات : شهرستان شیراز بخش مرکزی، دارای جاذبه های طبیعی – تاریخی.
روستای مارگون : شهرستان سپیدان، بخش مرکزی، دارای جاذبه های طبیعی.
روستای دشتک : شهرستان مرودشت بخش درودزن، دارای جاذبه های طبیعی ، بافت با ارزش.
روستای جیزرزار : شهرستان مرودشت، بخش کام فیروز، دارای جاذبه های طبیعی ، بافت با ارزش.
روستای پا قلعه : شهرستان ممسنی، بخش دشمن زیاری، دارای جاذبه های طبیعی – تاریخی.
روستای تنگ براق : شهرستان اقلید، بخش سده، دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی.
روستای بندر امیر : شهرستان مرودشت، بخش مرکزی، دارای جاذبه های طبیعی – تاریخی بندر امیر.
روستای سرمشهد : شهرستان کازرون، بخش بالاده، دارای جاذبه های تاریخی.

دریاچه درودزن

غار تنگ چوگان کازرون : غار تنگ چوگان یکی دیگر از زیبایی های شهرستان کازرون است. در درون این غار که در تنگ چوگان قرار گرفته، مجسمه عظیم شاپور اول حجاری شده است . ارتفاع این مجسمه در حدود هفت متر و پهنای شانه های آن نزدیک به دو متر می باشد . به احتمال نزدیک به یقین، علاوه بر مجسمه بزرگ شاپور اول، آرامگاه ابدی او هم در این غار است.

غار کان گوهر بوانات : غار کان گوهر بوانات در پنج کیلومتری جنوب سوریان غار بزرگ و زیبای کان گوهر قرار گرفته است . این غار یکی از بزرگ ترین و جالب ترین غارهای ایران به شمار می رود

موسیقی :

در ایل قشقایی سه گروه موسیقی دان وجود دارد : عاشق ها ، چنگیان و ساربانان .

خوراک: از غذاها و خوارکی ها مخصوص استان فارس می توان آش کارده، آش سبزی صبحانه،کلم پلوی شیرازی، کوفته هلو، آلو دو پیازه، کوفته سبزی، فالوده، دم پخت عدس عدس و کلم چنگال نام برد.

زبان و گویش: زبان بیشتر مردم فارس فارسی است و به گویش های مختلف از جمله شیرازی گویش لاری و لری و شمال فارس صحبت می کنند.

سوغات: سوغات این منطقه در زمینه ی صنایع دستی بسیار پررونق است و خاتم کاری، منبت کاری، معرق کاری، قالی بافی، پارچه بافی، نقره کاری، مسگری، دست بافی و بافت گلیم های زیبا از مهم ترین صنایع دستی این منطقه به شمار می روند که گردشگران از آنها به عنوان بهترین سوغات استفاده می کنند.

معرفی جاذبه گردشگری استان فارس

منبع : آسمونی