پیشینه طرح گلفرنگ فرش

پیشینه طرح گلفرنگ فرش

طرح گلفرنگ درحقیقت طرح یک گل سرخ ویا رز شکفته با برگهای اطرافش است استفاده ای که هنرمندان ایرانی ازجمله فرشبافان چهارمحال ازاین نقش کرده اند حد وحدودی ندارد.

خانه فرش دستباف ایران – جهان فرش : طرح گلفرنگ فرش طرحی است که ازدیروز و امروز در فرش ایران مورد استفاده قرار گرفته است.
پرویزتناولی درمورد طرح گلفرنگ معتقد است ازطرح های اصیل و قدیم ایرانی است که نمونه های آن دربرخی ازآثارگذشته ازجمله منسوجات و کاشی های قرن۱۱هجری به بعد دیده می شود.

درزمان صفویان و با ورود اروپاییان به ایران وآشنایی آنها با طرح های اصیل و قدیمی ایران این طرح ها توسط آنها اقتباس وبه اروپا راه یافت این طرح ها به سلیقه ی اروپاییان که به طبیعت نزدیکتربود، اندکی تغییر ماهیت یافت.

این طرح ها پس ازتغییرماهیت ونزدیکترشدن به طبیعت گل رز درقالب طرح های گلفرنگ برروی جعبه -ی شکلات ، بافته های گره داروبی گره و سایرمحصولات آنها دوباره به موطن اصلی خود بازگشت لذا ایرانیان به این تغییرماهیت زیاد توجه نکرده وآن را یک طرح وارداتی نامیدند.

پیشینه طرح گلفرنگ فرش

درجایی دیگر پرویز تناولی درمور درکتاب خود به نام تاچه های چهار- محال اینگونه می نویسد: طرح گلفرنگ درحقیقت طرح یک گل سرخ ویا رز شکفته با برگهای اطرافش است استفاده ای که هنرمندان ایرانی ازجمله فرشبافان چهارمحال ازاین نقش کرده اند حد وحدودی ندارد.

گاه این گل را تنها درقابی نشانده وبا تکرارقابها نقشه ی خشتی منقشی ازآن ساخته اند و آن را قاب آینه نامیده اند، گاه دسته ای ازاین گل هارا بجای ترنج میانی فرش گذاشته اند وآن را ترنج گلفرنگ نامیده اند.

همین شیوه را در نقاشی های سقفی هم میتوان دید که نقش گلفرنگ درآنها به گونه ای مختلف کار شده اند و چه بسا قاب آینه از اصطلاحات سقف سازان و روغنی کاران این رشته بوده باشد تعیین اندازه ی روی سقف رسمی دیرینه است اما رابطه ی نقش فرش کف اتاق آن تنها قدمتی چند صد ساله دارد.

ساختمان ها وسقف ها یی که ازقرن ۱۱هجری به بعد – عهد صفوی– درقزوین واصفهان وشیرازو… باقیمانده همگی طرح و نقش فرش های این دوران اند.

پیدا کردن فرش های مربوط به این ساختمان ها و تطبیق آنها با سقفهای موجود کارآسانی نیست. این فرش ها همه پراکنده شده یا از بین رفته اند. تقریبأ با تمام طرح ها و نقشه هایی که روی فرش های بختیاری بافته شده درسقف آنها نیزبافته می شود