کرباس بافي یکی از صنايع دستي داپار
کرباس بافي یکی از صنايع دستي داپار
در گذشته کرباس بافي از صنايع دستي داپاربوده است.اين صنعت يکي از صنایع دستی اين منطقه ,محسوب مي شده است.
خانه فرش دستباف ایران – جهان فرش : کرباسبافی یا کار بافی یکی از قدیمی ترین شیوه های بافت در صنعت نساجی است ,تاریخ نساجی در ایران به آغاز عصر نوسنگی می رسد. در حفری هایی که در غاری نزدیک به دریاچه خزر ,به عمل آمده قطعات پارچه بافته شده از پشم گوسفند و موی بز به دست امده که مربوط به ۶۵۰۰ ق . م است.
کرباسبافی
کرباس جامه سپید پنبه ای را گویند. در گذشته مردم خور به بافت این منسوجات نخی شهرت داشتند,و علاوه بر آنکه مایحتاج پوشاک خود را تأمین می کردند اضافه از مصرف خود را به شهر های یزد،اصفهان، سمنان صادر می کردند و در آنجا معامله پایاپای می کردند
و مایحتاج خوراکی خود از قبیل نخود، عدس، لوبیا و.. را تهیه می کردند. از آنجا که دستگاه بر روی چااله ای به عمق,۷۰ سانتی متر تعبیه می شود و بافنده برای بافت پشت چاله می نشیند و ابزار آن کار می کنداین هنر با نام کار چاله نیز شهرت فراوانی دارد.
دست بافته هایی چون حوله، سفره، روانداز، خشک کن و انواع البسه از تولیدات این هنر صنعت می باشد.تمام مراحل تهیه و تولید از قبیل نخ ریسی، آهار زنی، رنگرزی، چله دوانی و بافت به شیوه ی کاملاً سنتی,انجام می شود. از جمله مزایای این منسوجات سازگاری با پوست،طبیعی بودن و خنک بودن آن می باشد.
هنر زیبای کرباسبافی
کارگاه سنتی کرباس بافی چق و چق افتخار دارد از سال ۸۹ شروع به احیا و انتقال این هنر از پیشکسوتان,به نسل جوان نموده است. همچنین احیاگر بافت احرامی ( چپرباف ) پس از نیم قرن فراموشی می باشد.
با کرباس بافی در داپار آشنا شوید
در گذشته کرباس بافی از صنایع دستی داپاربوده است.این صنعت یکی از صنایع دستی این منطقه ,محسوب می شده که توسط مرحوم حاج محمد صادق رحیمی داپاری ,در این منطقه بنیاد نهاده شده است.
پارچه کرباس چگونه تهیه می شود؟
کرباس نوعی پارچه دست باف تهیه شده از الیاف پنبه است که در حال حاظر در منطقه داپار تولید نمی شود ,ولی در مناطقی چون: نایین، ابیانه و کردستان نمونه هایی از این پارچه همچنان به بازار,صنایع دستی ایران و جهان عرضه می شود.
تاریخچه و علل محدودیت تولید کرباس
قدمت بافت این پارچه در داپار حدود صد سال است و محدود شدن استفاده از دستگاه کرباس بافی تقریبا,به اواخر دهه چهل قرن اخیر باز می گردد.با ورود صنعت قالی بافی بازار این حرفه رکود پیدا کرد ,و با مرور زمان به فراموشی سپرده شد.
بافندگان کرباس
کرباس بافی در بین مردم داپار به “کاربافی” معروف است.زنان و دختران جوان، ابزارهای مختلف تولید,این پارچه را تهیه می کردند.آن ها با بافت”کار” یا کرباس کمک خرج خانواده بودند.
بافنده در تمام طول سال به تولید و عرضه پارچه به بازار می پرداخت.این کار تنها در مناسبت های ویژه و اعیاد,به طور موقت تعطیل می شد.بافنده خود شخصاً تمام مراحل کار از قبیل:ریسیدن، آهار زدن،بافتن و … را انجام می داد و همزمان با امور خانه و خانواده خود نیز رسیدگی می کرد.
بافت پارچه کرباس توسط زنان هنرمند
مراحل مختلف تهیه کرباس
مراحل تهیه پارچه کرباس عبارتند از :
• الف- حلاجی و ریسیدن پنبه
• ب- آهار زدن و رنگرزی کلاف ها
• ج-پیوند زدن و بافتن پارچه
نحوه آماده سازی پنبه برای کرباسبافی
پنبه ماده اولیه تهیه کرباس است.دلیل استفاده از پنبه نرمی، مقاومت و همچنین کشت پنبه در منطقه ,و سهل الوصول بودن تهیه آن است.
۱-برداشت پنبه
۲-تصفیه پنبه
۳-حلاجی پنبه
۴-مرحله چله کردن
۵-ریسیدن
۶-کلاف کردن
۷-آهار زدن
۸-ماسوره کردن
۹-چرخیجه کردن
۱۰-پیوند زدن
تارهای قرار گرفته بر روی دستگاه کرباس بافی به اندازه ای است که بعد از مدت کمی تمام شده و نیاز به,پیوند زدن و اضافه کردن تارهای جدید دارد.
بافنده از کلاف بزرگی که با استفاده از چرخیچه آماده شده و کنار دستگاه بافندگی قرار گرفته است ,دسته ای از نخها را در می آورد و از وسط قیچی می کند.سپس برای چسباندن تارهای جدید به سر تارهای قبلی,به روی دستگاه از ماده چسبنده ای(جوشانده پوست گوسفند) استفاده می کنند.
دستگاه کرباس بافی، دستگاهی قدیمی است که روی گودالی قرار می گیرد.در اصطلاح و گویش محلی,به آن چاله کاربافی گفته میشود.این گودال در گوشه ایوان یا محل نشستن مناسبی قرار می گیرد ,تا پاهای بافنده هنگام بافتن به راحتی روی پادفشارها قرار گرفته و حرکت کند.
خرید و فروش کرباس
بیشتر پارچه های تولید شده مصرف داخلی داشته است. در صورت تولید بیشتر محصولات برای فروش عرضه می شد.
کرباس بافي یکی از صنايع دستي داپار
منبع : پرشین وی
